Κόκκινο έσταζαν οι λέξεις, επιμέλεια Γ. Ρούσκας, 2023, Στίξις, Δοκίμιο
Το βιβλίο «Κόκκινο έσταζαν οι λέξεις» (που κυκλοφορεί και σε ψηφιακή μορφή, https://www.openbook.gr/kokkino-estazan-oi-lexeis/) είναι ο πρώτος τόμος με κριτικά κείμενα που γράφηκαν το 2023 για το ποιητικό έργο του Γιώργου Δουατζή, σε επιμέλεια του Γιώργου Ρούσκα και περιλαμβάνει δεκαπέντε κείμενα (κατά αλφαβητική σειρά) των: Γκυ-Βουβάλη Δάφνη-Μαρία, Δασκαλάκη Κατερίνα, Δημητριάδου Διώνη, Δήμου Ευσταθία, Ευαντινός Νικόλας, Καλογεροπούλου Αλεξία, Καλογεροπούλου Έφη, Κοψιδά-Βρεττού Παρασκευή, Κρεμμύδας Κώστας, Μπούρας Κωνσταντίνος, Ξυνογιαννακοπούλου Τζίνα, Παπαδοπούλου Μάρθα, Παπακωνσταντίνου Δημήτρης, Σταμπόγλης Σταύρος, Χλωπτσιούδης Δήμος. Κριτικά κείμενα για το ποιητικό έργο του Γιώργου Δουατζή, εκδόσεις Στίξις Επιμέλεια-εισαγωγή: Γιώργος Ρούσκας Γιώργος Ρούσκας Κατερίνα Δασκαλάκη Διώνη Δημητριάδου Νικόλας Ευαντινός Αλεξία Καλογεροπούλου Παρασκευή Κοψιδά-Βρεττού Δημήτρης Παπακωνσταντίνου Σταύρος Σ. Σταμπόγλης Δήμος Χλωπτσιούδης
Στον τόμο αυτό, ποιητές, λογοτέχνες, κριτικοί λογοτεχνίας, γράφουν για το ποιητικό έργο του Γιώργου Δουατζή και φωτίζουν τις διαστάσεις της γραφής και της σκέψης του. Καταδεικνύουν την ταυτότητα του ποιητικού του λόγου, την κοινωνική, πολιτική, στοχαστική ματιά του. Απαντούν στο πόσο έχει εισχωρήσει στο ποιητικό του έργο η φιλοσοφία, ποιο το αξιακό του υπόβαθρο, πόσο τον έχουν επηρεάσει η φωτογραφία και η ζωγραφική, με τις οποίες επίσης εκφράζεται. Ακόμα, διερευνούν πόσο έχει επηρεάσει την τέχνη του το επάγγελμα (δημοσιογραφία), πόσο συχνά ο λόγος του είναι αφοριστικός, αντιεξουσιαστικός, ανατρεπτικός, σε ποιες βεβαιότητες ή αβεβαιότητες πατάει.
…Η ποίηση του Δουατζή διατρέχεται από το αμείωτο ενδιαφέρον του για την κοινωνία και τον άνθρωπο ως σύνολο, αλλά και για καθένα χωριστά από τα ελάχιστα, τα ανώνυμα, τα περιφρονημένα «ομιλούντα αποσπάσματα του κόσμου», όπως θα έλεγε ο Κώστας Αξελός, στον οποίο επίσης αφιερώνει ένα ποίημα αμφίσημο, απευθυνόμενο στον «πατέρα». Σ’ αυτή την ποίηση το εγώ υπάρχει για να απλώνει το χέρι στο εμείς.
…Ο Γιώργος Δουατζής συγκαταλέγεται στους δημιουργούς που δεν διστάζουν να εκφέρουν γνώμη για όσα διαδραματίζονται γύρω τους, διατηρώντας πάντοτε το χαμηλόφωνο ύφος, ενδεικτικό του ήθους της αυτόνομης έκφρασης. Ο λόγος του εμπεριέχει το νόημα της εποχής του, όπως κι αν θελήσει να το δώσει, με όποιο τρόπο —σαφή ή κρυπτικό— επιλέξει να μιλήσει, χωρίς να έχει ανάγκη την ευτέλεια ενός κωδικοποιημένου συνθήματος, που κραυγαλέα έρχεται να υπηρετήσει πολιτικές ή κομματικές σκοπιμότητες.
…Ό,τι κατέθεσε και καταθέτει ο Δουατζής στο χαρτί είναι η ανυπόκριτη και ανόθευτη προσπάθεια να αποτυπωθεί η ποιητικότερη των περιπετειών: να διασωθεί η ανθρωπινότητα και να γεννοσποριάσει η ομορφιά. Ο αναστοχασμός και ταυτόχρονα το άπλωμα προς —τα αριστοτελικώς ειπείν— «καθ’ όλου», δίνουν στο ποιητικό του σύμπαν τον βασικό άξονα κίνησης: τη φιλοσοφική ματιά.
…Ο Γιώργος Δουατζής είναι από εκείνους τους συγκινητικά ειλικρινείς και τολμηρούς ποιητές που είναι πραγματικά αυτοί που λένε ότι είναι. Στην περίπτωσή του, η ποίηση και ο ποιητής ταυτίζονται. Μέσα από τους στίχους του υπηρετεί τις αξίες του, αξίες σπουδαίες, αρετές που εξυψώνουν τον αναγνώστη και του δείχνουν τον δρόμο προς το φως, προς το απόσταγμα του νοήματος της ζωής και την αυτεπίγνωση. Έχει επιλέξει άλλωστε προ πολλού να βαδίσει στον δρόμο της αρετής και της ταπεινότητας που ταιριάζει στους άξιους δημιουργούς.
…ο Γιώργος Δουατζής ήρθε τώρα όλως απρόσμενα να ανα-ταράξει, με τη μελαγχολική του σύννοια και την τιμιότητα της γραφίδας του, όλο το εναποταμιευμένο υλικό που υπήρχε εν ναρκώσει μέσα μου για ό,τι συνιστά την πεμπτουσία της πνευματικότητας και της γραφής του–της φύσης του της ίδιας, ως στοχαζόμενου βαθιά και με συνέπεια λόγου και πράξης, πνευματικού ανθρώπου. …η πολιτική ματιά του Γιώργου Δουατζή συναντάται με την ηθική και συνδιαμορφώνουν το αξιακό σύστημα του Ποιητή, το προσωπικό του αξιακό σύστημα —ένα ποιητικό μανιφέστο— που συγκροτείται από βασικές έννοιες του ανθρωπιστικού του οράματος, με αφετηρία του την κατάφαση στην ηθική της ζωής.
…Ο ποιητής Γιώργος Δουατζής καθέτει ένα τεράστιο σ’ έκταση κι αξία ποιητικό έργο πενήντα χρόνων. Πρόκειται για ποίηση βαθιά φιλοσοφική και ανθρωπιστική, που υπογραμμίζει διαρκώς την ανάγκη για αγάπη, για ενσυναίσθηση, για ειλικρίνεια και φιλότιμο. Παρά την αφοπλιστική απλότητα, ο Γιώργος Δουατζής έχει να διδάξει πολλά τους ανθρώπους της εποχής μας, αλλά και των μελλοντικών γενεών.
…Εδώ ίσταται η ιδέα του ήθους. Δεν φοβάται ο ποιητής την επανάληψη. Ούτε καν την εμμονική επανάληψη, ούτε καν την τεχνητή επανάληψη, επί εδάφους ριζικών αλλαγών και ανασχηματισμών, αλλά με γενναιότητα αποκαλύπτει τους τόπους του αναζητούμενου ήθους ενισχύοντας την αξιοπρέπεια στην οδύνη του ποιήματος κάθε φορά. …Η παρατήρηση, η μελέτη, η ανάλυση και η συμπύκνωση εξαγόμενων ήταν πάντα στο πλευρό της ποίησης του Γιώργου Δουατζή. …χρησιμοποιώντας απλή γλώσσα με τρυφερότητα εκθέτει σμιλεύσεις γεγονότων και συναισθημάτων.
…Ο Γιώργος Δουατζής απομακρύνθηκε από τις αναζητήσεις των συνομηλίκων του, προάγοντας μια στιχουργική που διαχρονικά πειραματίζεται και διατηρεί στραμμένο το βλέμμα της προς την κοινωνία. Με επίκεντρο την ποιητική αυτοαναφορικότητα προωθεί μία αισθητική πρόταση ανοιχτή στο κοινό, επιδιώκοντας έναν άμεσο διάλογο της τέχνης με εκείνο. Η θεατρικότητα και η ζωντάνια του μονολογικού και διαλογικού στοιχείου ενισχύουν το στοχαστικό υπόβαθρο της ποιητικής του. Τα χρώματα ζωντανεύουν στο ποιητικό κάδρο, προσδίδοντας βάθος στο υπαρξιακό περιεχόμενο. Ήχοι/μουσική και κίνηση ενισχύουν τη σκηνική διάσταση και το στοχαστικό περιεχόμενο.